Cyklicznie, mniej więcej co dwa lata, Europejski Urząd Patentowy (EPO) dokonuje weryfikacji wysokości opłat urzędowych i je zmienia. Co do zasady opłaty te w większym lub mniejszym stopniu ulegają podwyższeniu, bądź pozostają na niezmienionym poziomie. Redukcja wysokości opłat urzędowych następuje bardzo rzadko, ale zmiana z jaką mamy do czynienia od niemal tygodnia wprowadza znaczne obniżki i to na poziomie nawet do 30% na wszystkie opłaty urzędowe. Wprowadzone przez EPO zmiany mają wspierać małych i średnich przedsiębiorców w uzyskaniu ochrony patentowej oraz komercjalizacji wynalazków w Europie i na świecie.
Chociaż niektóre opłaty utrzymały w wyniku wprowadzonych zmian obecny poziom, większość opłat urzędowych wzrosła o około 4%. W przypadku niektórych opłat za przedłużenie ochrony występują bardziej znaczące wzrosty, i tak opłaty za odnowienie w trzecim, czwartym i piątym roku wzrosły odpowiednio o około 30%, 28% i 8%, opłata za przedłużenie za szósty rok ochrony nieznacznie spadła, opłaty za odnowienie na rok od siódmego do dziewiątego nieznacznie wzrosły. Opłaty za przedłużenie za rok dziesiąty i następne nie ulegają zmianie. Zwiększyła się również o 10 EUR wysokość opłaty za 16 i kolejne zastrzeżenia patentowe z 265 EUR na 275 EUR per zastrzeżenie. Zmianie (wzrostowi) uległa również wysokość opłat za poszukiwanie, wyznaczenie, badanie oraz udzielenie patentu EP.
Dodatkowa opłata za dokonanie zgłoszenia wydzielonego (divisional) nie ulega zmianie, jednak wspomniana podwyżka opłat za utrzymywanie ochrony spowoduje, że dokonanie zgłoszenia wydzielonego w EPO po 1 kwietnia 2024 roku będzie droższe ze względu na wymóg uiszczenia wszystkich opłat za przedłużenie przy składaniu wniosku nowego zgłoszenia wydzielonego.
A co z obniżkami?
Nowy program wsparcia umożliwia 30% obniżkę większości opłat urzędowych EPO, a obniżki te będą obowiązywać w przypadkach, gdy:
1. każdy wnioskodawca jest mikroprzedsiębiorstwem, osobą fizyczną, organizacją non-profit, uczelnią wyższą lub publiczną organizacją badawczą;
2. ta sama osoba (wnioskodawca) złożyła nie więcej niż pięć zgłoszeń EP lub zgłoszeń Euro-PCT w okresie pięciu lat poprzedzającym datę dokonywanego zgłoszenia EP lub datę wejścia w regionalną fazę EP zgłoszenia Euro-PCT.
Zniżki wprowadzone przez EPO obowiązują niezależnie od języka, narodowości, miejsca zamieszkania i głównego miejsca prowadzenia działalności (pod warunkiem jednak, że wszyscy wnioskodawcy są podmiotami spełniającymi powyższe kryteria).
Podmioty kwalifikujące się do zniżki, będą uprawnione do 30% redukcji w przypadku następujących opłat: opłaty za zgłoszenie, opłaty za poszukiwanie, opłaty za badanie, opłaty za wyznaczenie, opłaty za udzielenie patentu oraz opłat za utrzymywanie zgłoszenia w mocy (przedłużenie).
Jak definiowane jest mikroprzedsiębiorstwo przez EPO?
„Mikroprzedsiębiorstwo” to przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników, którego roczny obrót i/lub roczna suma bilansowa nie przekracza kwoty 2 milionów euro.
Aby skorzystać z obniżki opłaty, wnioskodawcy muszą wyraźnie zadeklarować swój status najpóźniej w momencie uiszczania danej opłaty. Jeżeli zgłoszenia dokonał więcej niż jeden wnioskodawca, każdy wnioskodawca musi kwalifikować się jako mikro podmiot, aby móc skorzystać z oferowanej obniżki opłaty. Wszelkie zmiany statusu wnioskodawcy, który złożył wniosek o obniżenie opłat, należy zgłosić do EPO i uiścić przyszłe opłaty według stawki właściwej dla nowego statusu.
Ryzyka i konsekwencje nieprawidłowego statusu lub liczby wcześniejszych zgłoszeń
Jeżeli wnioskodawca skorzysta z nowego programu obniżek opłat, nie będąc do tego uprawnionym (z jakiegokolwiek powodu), każda taka wniesiona zredukowana opłata zostanie potraktowana przez EPO jako nieuiszczona prawidłowo. Nieuiszczenie którejkolwiek z powyższych opłat będzie skutkowało utratą zgłoszenia, ryzyko zatem jest dość dotkliwe.
Zgłaszający może wówczas skorzystać z tych samych środków, które byłyby dostępne na mocy Konwencji o Patencie Europejskim (EPC), jeżeli nie uiścił on odpowiedniej opłaty z innych powodów, tj.
– w większości przypadków możliwe będzie złożenie wniosku o dalsze postępowanie (further processing) w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania oficjalnego komunikatu informującego o utracie prawa. EPO dodatkowo będzie monitorować przestrzeganie limitu mniej niż pięciu wcześniejszych wniosków. Jeżeli opłata obniżona nie spełnia tego wymogu, wnioskodawca zostanie wezwany do uiszczenia brakującej kwoty w terminie 2 miesięcy;
– w przypadku uznania, że opłaty za przedłużenie nie zostały uiszczone, EPO umożliwia dokonanie płatności z dopłatą w ciągu 6 miesięcy od pierwotnego terminu.
Praktyczne wskazówki jak działać…
Ważnym elementem nowego systemu obniżek jest pewien specyficzny wymóg dotyczący wnioskodawcy (zgłaszającego) oraz wymóg dotyczący samego zgłoszenia i oba te wymogi muszą być spełnione łącznie. Wymóg dotyczący wnioskodawcy (tj. czy wnioskodawca kwalifikuje się jako mikroprzedsiębiorstwo, osoba fizyczna, organizacja non-profit, uniwersytet lub publiczna organizacja badawcza) może zmieniać się z biegiem czasu i dlatego musi być stale monitorowany. Wymóg specyficzny dla zgłoszenia (tj. ograniczenie do mniej niż pięciu wcześniejszych zgłoszeń) jest zachowywany przez cały okres życia zgłoszenia, jednak może zmieniać się w zależności od wniosku.
W praktyce oznacza to, że wnioskodawca będący podmiotem uprawnionym, chcący skorzystać z wprowadzonych zniżek, powinien wykonać następujące czynności:
– wskazać wszystkie zgłoszenia EP, niezależnie od ich statusu (w toku, wycofane, uznane za wycofane, odrzucone bądź udzielony patent);
– każdemu ze zgłoszeń EP przypisać datę zgłoszenia);
– zadeklarować status podmiotu uprawnionego do obniżki opłat (np. za pomocą formularza EPO 1011) najpóźniej w momencie uiszczenia danej opłaty.
